Aangehouden en nu?
In de afgelopen maanden schreef ik op mijn Instagram @Advocaat.Jolien een aantal posts over wat er gebeurd als je aangehouden wordt door de politie. Stapsgewijs heb ik uitgelegd welke beslissingen er genomen kunnen worden door de Officier van Justitie (OvJ), rechter en/of raadkamer nadat je aangehouden wordt. In deze blog heb ik alle informatie samengevoegd zodat jullie ook via mijn website kunnen lezen wat er gebeurt na een aanhouding.
Naar het arrestantencomplex
In Oost Nederland word je na je aanhouding naar het arrestantencomplex in Borne gebracht. Daar word je voorgeleid aan een hulpofficier. Dit is een medewerker van de politie die jou een aantal vragen zal stellen. Er wordt gevraagd of je een advocaat wil spreken voordat je wordt verhoord. Dit noemen we in juridische termen consultatiebijstand. Wil je een advocaat, dan komt de advocaat die op dat moment piketdienst heeft binnen 2 uur langs voor een gesprek. Als ik piketdienst heb kan het dus zomaar zijn dat je mij treft. Tijdens het gesprek met de piket advocaat krijg je kort en gericht juridisch advies.
Daarna volgt het verhoor, waarbij de piket advocaat je bijstaat, en eventueel nog nader onderzoek. Als dit afgerond is zijn er twee opties en neemt de OvJ een beslissing: of je wordt naar huis gestuurd en moet afwachten wat er gaat gebeuren, of je wordt in verzekering gesteld en moet dan langer op het arrestantencomplex blijven.
Na je aanhouding, en nu?
Het kan zijn dat de OvJ beslist dat je langer vast moet blijven zitten. Dan dient deze een verzoek tot bewaring in. Dit omdat de OvJ daar niet alleen over beslist. Jouw kwestie wordt dan voorgelegd aan de rechter-commissaris (RC). De RC beslist tijdens een zitting of je in bewaring wordt gesteld. Hiervoor moet wel aan bepaalde juridische voorwaarden worden voldaan.
Tijdens deze (vaak korte en achter gesloten deuren) zitting krijgen de strafrecht advocaat en verdachte ook de gelegenheid om iets te zeggen. Ik als strafrechtadvocaat zal voor jou toetsen of aan alle juridische voorwaarden tot bewaring is voldaan. Is dit niet het geval, dan zal ik de RC verzoeken om de vordering van de OvJ namens het openbaar ministerie af te wijzen. Als er wel wordt voldaan aan de voorwaarden, kan ik als strafrechtadvocaat verzoeken om de bewaring te schorsen, onder nader vast te stellen voorwaarden. Dit zijn bijvoorbeeld voorwaarden zoals een contactverbod of meldplicht bij de Reclassering. Er zijn allerlei voorwaarden te bedenken en mogelijk. Als de RC dit afwijst en vindt dat je in bewaring moet ga je vanuit het arrestantencomplex in Borne naar een Huis van Bewaring ergens in Nederland. Dit is voor maximaal 14 dagen.
De vordering tot ingevangenhouding
Als de officier je nog langer in voorlopige hechtenis wil houden, moet hij binnen die 14 dagen een vordering tot gevangenhouding indienen bij de rechtbank. De vordering tot gevangenhouding wordt behandeld tijdens de zogenaamde raadkamer gevangenhouding waarna uiteindelijk niet 1 rechter, maar 3 rechters beslissen over de vordering tot ingevangenhouding. De raadkamer gevangenhouding vindt wederom achter gesloten deuren plaats. Alleen de verdachte, de advocaat, de rechters, de griffier en de OvJ zijn hierbij aanwezig. De OvJ zal ook aan de rechters moeten uitleggen waarom hij vindt dat de verdachte langer vast moet blijven zitten en of hiervoor aan bepaalde zogenaamde gronden voor voorlopige hechtenis is voldaan. Denk hierbij aan bijvoorbeeld de ernst van het feit, vluchtgevaar, recidivegevaar (= vrees voor herhaling) e.d.
Als strafrechtadvocaat heb ik dezelfde rol als bij de vordering tot bewaring; toetsen of er aan de voorwaarden is voldaan en indien dit wel het geval is, dan bekijken of er een schorsing van de voorlopige hechtenis mogelijk is. De raadkamer gevangenhouding zal uiteindelijk beslissen over de verlenging van de voorlopige hechtenis of schorsing. Deze verlenging kan worden verleend voor 30, 60 of 90 dagen.
Langer dan 90 dagen in voorarrest?
Hoe zit dat dan met verdachten die soms wel een jaar in voorarrest zitten voordat hun zaak inhoudelijk wordt behandeld? Die verdachten krijgen te maken met zogenaamde pro forma zittingen. Binnen 90 dagen na de raadkamer zitting dient zo’n pro forma zitting te worden gepland. Een pro forma zitting is de eerste zitting in een groot proces dat niet meer achter gesloten deuren plaatsvindt. Zo’n zitting is dus openbaar toegankelijk voor publiek, pers, benadeelde partijen, familie enzovoorts. Op een pro forma zitting wordt de inhoudelijke strafzaak nog niet besproken. Het is nog niet “het onderzoek ter terechtzitting”.
Wat op een pro forma zitting bijvoorbeeld wel wordt besproken is de duur van de voorlopige hechtenis. En dat betekent dat tijdens een pro forma zitting de rechtbank, en dus niet langer de raadkamer, beslist of een verdachte nog steeds in voorlopige hechtenis dient te blijven. Ook kunnen op een pro forma zitting door de verdediging verzoeken worden ingediend. Bijvoorbeeld als de verdediging nog bepaalde punten nader wil laten onderzoeken of getuigen wil laten horen. Onderzoeken of acties die voor de terechtzitting nog uitgevoerd moeten worden. Als dit soort verzoeken worden gedaan en besproken, dan spreken we ook wel van een “regiezitting” in plaats van een pro forma zitting.
Hoeveel pro forma zittingen mogen er volgen voordat de zaak dan inhoudelijk wordt behandeld? Dat is een goede vraag. In principe zit er geen “limiet” aan het aantal pro forma zittingen, maar in het belang van iedere procespartij dient de zaak natuurlijk zo spoedig mogelijk inhoudelijk behandeld te worden.
Vragen of ondersteuning nodig?
Heb je vragen over de informatie in deze blog of kan ik je helpen bij na een aanhouding? Neem vrijblijvend contact met mij op.