Rechten cliënten onder druk

Yes, de rechtbanken zijn weer open. Sinds vorige week kan ik voor een aantal zaken weer naar de rechtbank toe. Nog lang niet als vanouds, want de gebouwen zijn nagenoeg leeg en de capaciteit is door de Corona-maatregelen zeker nog niet op peil. Maar toch, heel fijn om weer op pad te zijn. Maar er zijn ook andere geluiden. Afgelopen week was er volop publiciteit over dat de rechten van cliënten worden beperkt en geschonden door de manier waarop het strafrecht nu wordt uitgevoerd.

Kritiek op gang van zaken

Politiebureaus, gevangenissen en rechtbanken worstelen met de beschermingsmaatregelen om Corona-besmetting te voorkomen. Het is vaak niet mogelijk om de anderhalve meter afstand in acht te nemen, er zijn geen of onvoldoende spatschermen aanwezig en video-verbindingen hebben een duidelijke tijdslimiet. Strafpleiters kunnen daardoor hun werk niet goed uitvoeren. Dat werd vorige week onder andere beaamd door Jeroen Soeteman, voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Strafrechtadvocaten. Er is ook kritiek op de omgang met verdachten door rechtbanken. Zo weigeren vijf advocaten van het kantoor Ficq & Partners naar de zitting te komen in het grote liquidatieproces Marengo. Hun cliënten mogen van de rechtbank alleen via een videoverbinding deelnemen aan de zitting, maar dat staat volgens de raadslieden een eerlijk proces in de weg. Zo is vertrouwelijk overleg tussen cliënt en advocaat niet mogelijk en is er maar een beperkte tijd per verdachte.

Eerlijk strafproces

Ik heb zelf in de beginfase van de Corona-crisis ook gemerkt dat telefonische zittingen niet ideaal zijn. Maar het alternatief was dat alles stil zou komen te liggen. Gelukkig hebben rechtbanken aangegeven weer ‘open’ te gaan en voorrang aan strafzaken te geven. Maar inmiddels zijn we ruim twee maanden verder en zou je van de rechtbanken mogen verwachten dat ze, binnen de beperkende maatregelen die er nu zijn, een eerlijk proces kunnen voeren. Bij zaken die behandeld worden met niet gedetineerde cliënten gaat het goed. Wat wel vervelend is, is dat er geen publiek aanwezig mag zijn, dus ook geen familie e.d. van cliënten als ze dat zouden willen. Maar een eerlijk proces bij gedetineerde cliënten is vooralsnog niet aan de orde. Zij mogen niet fysiek in de rechtszaal aanwezig zijn. Ook de tijdslimiet van de video-verbindingen werkt beperkend, zowel voor cliënten als advocaten die vaak niet hun volledige pleidooi kunnen houden. Ik heb dat gelukkig de afgelopen week zelf nog niet meegemaakt, maar ik kan me voorstellen dat er kritiek op deze gang van zaken is. En ik hoop dat er op korte termijn verbeteringen komen. Want Corona of niet, een eerlijk strafproces mag nooit in het geding komen.