Opgelicht worden als je een auto koopt in Duitsland. Hoe dan?

Of toch niet?

Helaas komt deze situatie de laatste tijd geregeld voor. Als strafrechtadvocaat kunnen wij de rechtbank verzoeken de auto aan jou terug te geven. Om uit te leggen hoe dit werkt, moet er eerst iets uitgelegd worden over hoe je op basis van onze Nederlandse wetgeving eigenaar kunt worden van een goed. Eerst dus een korte basisles over deze “civiele kwestie”.

Burgerlijk recht in Nederland

In de wet staan drie eisen waar je aan moet voldoen voor een geldige overdracht van een goed. Een auto valt ook onder een goed. (1) Het goed moet daadwerkelijk overgedragen zijn, (2) er moet een geldige titel zijn en (3) degene van jij het goed hebt gekocht, moet ook beschikkingsbevoegd zijn. 

In bovenstaande situatie is de auto overgedragen, en de koper is er mee naar huis gereden. Daarnaast was er sprake van een geldige titel, namelijk een koopovereenkomst. Het probleem ligt hem in deze situatie in de beschikkingsbevoegdheid van de verkoper. Degene die de auto aan de koper heeft verkocht is niet de daadwerkelijke eigenaar van de auto en is dus daarom niet bevoegd om de auto te verkopen. 

Het is soms erg lastig om erachter te komen of een verkoper beschikkingsbevoegd is of niet. Als iemand de juiste papieren heeft van de auto, mag je er als koper van uitgaan dat het de eigenaar is of dat diegene beschikkingsbevoegd is de auto te verkopen. Maar dit is helaas niet altijd het geval. Een cliënt van ons is recentelijk in deze situatie terechtgekomen doordat degene van wie hij de auto kocht niet beschikkingsbevoegd was.

De "verkopers" kunnen onderdeel zijn van een groot oplichtingsnetwerk en je kunt worden misleid. De documenten die je krijgt van de auto lijken allemaal in orde en er wordt een koopovereenkomst opgesteld. Voor een leek zijn de papieren niet van echt te onderscheiden en er bestaat dus geen reden om te twijfelen aan de betrouwbaarheid van de verkoper. 

Rechtsbescherming vanuit het Burgerlijk Wetboek

Omdat het vaak lastig kan zijn om te bepalen of iemand beslissingsbevoegd is, kent ons Burgerlijk Wetboek een artikel om de koper te beschermen, namelijk artikel 86 van boek 3. Dit artikel bepaalt dat ondanks de onbevoegdheid van een verkoper een overdracht geldig is wanneer de koper te goeder trouw is en de overdracht anders dan om niet geschiedt. 

Tijdens het kopen van de auto moet je dus te goeder trouw zijn en je moet voor de auto ook een bedrag betaald hebben. Als je bijvoorbeeld een nieuwe Ferrari koopt voor €1000,- dan zal de rechter zeggen dat je niet te goeder trouw bent geweest, omdat je hoort te weten dat je zo’n dure auto niet voor €1000,- kunt kopen. Heb je de auto voor een passende prijs gekocht en ben je slachtoffer geworden van een geraffineerde oplichtingspraktijk, dan is de kans groot dat je beschermd wordt door dit artikel. 

Uitzondering op de rechtsbescherming

Maar dit beschermingsartikel uit het Burgerlijk Wetboek kent ook een keerzijde voor de koper van de auto. Als de daadwerkelijke eigenaar het bezit van de auto door diefstal heeft verloren, kan de eigenaar gedurende drie jaar, vanaf de dag van de diefstal, zijn eigendom van de auto opeisen. Dit betekent dan dat ondanks dat je te goeder trouw bent en je de auto ‘anders dan om niet’ hebt gekocht, je geen bescherming krijgt van dit artikel. De auto zal dan alsnog terug moeten naar de rechtmatige eigenaar. Let op: er moet dan wel sprake zijn van diefstal van de auto bij de rechtmatige eigenaar. 

Rechterlijke uitspraak in de situatie van onze client

In maart 2022 heeft de rechtbank in een zaak die wij behandeld hebben een uitspraak gedaan. Er is overigens sprake van Nederlands recht omdat de Nederlandse politie is ingeschakeld en de Nederlandse politie de auto in beslag heeft genomen. Hierdoor kan een Nederlandse strafrechter over de zaak beslissen ook al gaat het over de koop van een Duitse auto.

De uitspraak is kort samengevat als volgt: als de rechtmatige eigenaar van een auto een verhuurmaatschappij is, dan staan zij door het karakter van hun werkzaamheden vrijwillig het bezit van de auto af. Met als gevolg dat zij daardoor de uitzondering in het beschermingsartikel uit het Burgerlijk Wetboek niet kunnen inroepen. Anders gezegd, zij hebben dus niet het bezit van de auto verloren door diefstal en kunnen daarom geen geslaagd beroep doen op de uitzondering in dit artikel.

Wat is er dan wel gebeurd? De verhuurmaatschappij verhuurt de auto, waardoor de huurder de auto dus niet door diefstal onder zich heeft. Als de huurder de auto verkoopt aan jou, dan betekent dit natuurlijk dat de huurder wel een strafbaar feit pleegt. Maar als jij als verkoper te goeder trouw bent en je dus een eerlijke prijs hebt betaald voor de auto, netjes de papieren (wellicht zeer goed vervalst) hebt gekregen en alles lijkt te kloppen, je de auto dus terug zou kunnen krijgen.

De rechtbank heeft in deze situatie bepaald dat de auto teruggegeven moest worden aan de persoon die de auto heeft gekocht van de oplichters.

Onderneem actie als je auto in beslag wordt genomen

In bovenstaande voorbeeld is heeft onze cliënt gelukkig zijn auto terug gekregen. Maar er zijn tal van voorbeelden waarin mensen hun auto kwijtraken, omdat zij niet weten wat zij tegen een beslagslegging op de auto moeten doen. Als je geen actie onderneemt, is de kans groot dat de politie de auto teruggeeft aan de oorspronkelijke eigenaar en dan is het erg lastig om de auto of je geld terug te krijgen. 

Vragen of ondersteuning nodig?

Heb je vragen over deze blog of heb je juridische hulp nodig op het gebied van strafrecht? Neem vrijblijvend contact met ons op.